به گزارش راهبرد معاصر، اوایل اردیبهشت ماه ۹۹ بود که شرکت خودروسازی سایپا اعلام کرد که تصمیم بر توقف تولید خودرو پراید دارد با این که مدت زمان زیادی از این اعلام نمیگذرد، اما در چند روز اخیر قیمت نجومی پراید تعجب همه فعالان اقتصادی و تمام بازار را برانگیخت. در ادامه این خبر به بررسی قیمت پراید صفر میپردازیم.
حواسمان به کرونا بود. این که بیرون نیاییم، این که ماسک بزنیم و دستکش دست کنیم، این که فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنیم تا دچار کرونا نشویم. حواسمان به کرونا بود و پراید کمکم خود را بالا کشید. حالا شده است خودروی ۹۰ میلیونی! یک نفس دیگر بزند ۱۰۰ میلیونی هم میشود.
چهارم اردیبهشت ماه جاری بود که با تولید آخرین پراید ۱۱۱ از محصولات خانواده X ۱۰۰، تولید دو مدل ۱۳۲ و ۱۱۱ از مجموع سه مدل خودروهای سواری پراید، برای همیشه از سبد محصولات سایپا در بازار ایران خارج شد.
در سالهای گذشته مدیران پیشین سایپا بارها از توقف تولید محصولات خانواده پراید به دلیل قدیمی بودن فناوری آن صحبت کرده بودند، اما هر بار به دلایلی این کار عملی نشد، تا اینکه در دوره کنونی و مدیرعاملی "سید جواد سلیمانی" خروج این خودرو برای همیشه از خط تولید کلید خورد. مطابق برنامهریزی، پراید ۱۳۱ به عنوان آخرین مدل این خانواده تیرماه امسال از سبد محصولات سایپا خارج شده و پرونده تولید آن در ایران برای همیشه بسته میشود.
با این حال شاهدیم تجربه توقف تولید پیکان ایران خودرو و زانتیای سایپا، یک بار دیگر این بار برای پراید در حال تکرار شدن است و روز گذشته این خودرو به محدوده قیمتی ۹۰ میلیون تومان پاگذاشت.
در حالی که در همه کشورها وقتی تولید یک محصول به دلیل فناوری قدیمی متوقف میشود، میزان استفاده و در نتیجه قیمت آن کاهش چشمگیر پیدا میکند، اما جوسازی و نقشآفرینی واسطههای بازار پس از توقف تولید دو مدل خودرو پراید باعث شد قیمت این خودرو در بازار آزاد به شکل غیرمنطقی افزایش یابد.
"سعید عبداللهی" عضو اتحادیه نمایشگاه داران خودرو پایتخت در این زمینه معتقد میگوید: ما نیز همچون سایر اقشار مردم از قیمت ۹۰ میلیون تومانی پراید متعجبیم و معتقدیم که دلیل اصلی آن نبود عرضه خودرو در بازار است.
وی گفت: از ابتدای امسال تاکنون خودروسازان عرضهای به آن صورت نداشتند که همین مساله تاثیر روانی در بازار داشته است.
عبداللهی بیان داشت: «حتی با این قیمت شاهد خرید و فروشهای اندک پراید در سطح بازار هستیم که آن هم سرمایهگذاران و دلالان هستند و نه مصرف کنندگان واقعی.»
وی ادامه داد: با اطمینان میتوان گفت هیچ نمایشگاه داری اکنون برای سرمایه گذاری، خودروی داخلی خریداری نمیکند و خریداران افرادی هستند که سرمایه گذار و دلال بوده یا به دلیل تعاملات با ایران خودرو و سایپا و برخورداری از رانت اطلاعاتی به خرید و فروش میپردازند.
این کارشناس بازار خودرو همچنین شایعه افزایش قیمت خودرو و عدم تصمیم گیری در این زمینه در ستاد تنظیم بازار را عامل دیگری برشمرد که در روزهای گذشته تأثیر روانی شدیدی بر بازار داشته است.
«امرالله امینی» عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این به ایرنا گفت: این موضوع مربوط به ضعف مدیریت است، وقتی اعلام میشود خودرویی همچون پراید از خط تولید خارج خواهد شد باید جایگزینی برای آن معرفی شود، اما وقتی جایگزینی نیست و عرضه محدود است قیمتها سیر صعودی پیدا میکند.
وی بیان داشت: امروز که نقدینگی به صورت سرگردان دست یکسری افراد وجود دارد، عجیب نیست که قیمت خودروی پر متقاضی مثل پراید به این محدوده وارد شود.
امینی، بخش عمدهای از مسائل این چنینی را مربوط به ضعف ساختار مدیریت به ویژه ضعف وزارت صنعت و همچنین ضعف سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) مربوط دانست و گفت: بخشی دیگر نیز مربوط به تحریم ها، مسائل ارزی و سفتهبازی سفته بازان است.
وی یادآور شد: زمانی حدود ۲۰ سال پیش در مورد پیکان اعلام شد که در تولید این خودرو خودکفا شدیم، اما امروز برای تولید محصولات داخلی نبود یا کمبود مواد اولیه را بهانه میکنند.
امینی تاکید کرد: در این شرایط باید به توانمند سازی ساخت داخل بپردازیم، بخشی از "جهش تولید" در این صنعت مربوط به کمک به قطعهسازان است که میتوانند قطعات را در داخل بسازند، اما شاهد انبوهی از مطالبات قطعه سازان از خودروسازان هستیم.
وی گفت: خودروسازان نیز در این زمینه مقصرند و با کم کردن میزان عرضه، به دنبال افزایش قیمت هستند و وقتی خودروسازان بزرگ کشور حالت انحصاری پیدا کردهاند، چنین شرایطی دور از ذهن نیست.
این استاد دانشگاه یادآور شد: حتی اجازه ورود خودروهای کلاس کوچک خارجی به بهانه نبود ارز داده نمیشود، در حالی که خودروهای دست دوم خارجی کیفیتی به مراتب بهتر از خودروهای صفر کیلومتر داخلی دارند.
وی تاکید کرد: برای اداره و مدیریت بازار خودرو به مجموعهای از تصمیمات و تغییرات نیازمندیم.
در این میان، معاون بازاریابی و فروش سایپا با اشاره به افزایش قیمت پراید در بازار، گفت: این خودروساز آماده است در صورت لزوم و موافقت مراجع فرادستی فروش پراید را برای تنظیم بازار از سر بگیرد.
"حسین کاظمی" افزود: اتفاقی که پس از توقف تولید محصولاتی مانند پیکان و زانتیا افتاد، درخصوص خودرو پراید نیز رخ داد و با انتشار خبر توقف تولید، قیمت آن در بازار آزاد به شکل غیرمنطقی افزایش پیدا کرده است.
کاظمی گفت: این قیمتهای سرسام آور خودروها از جمله پراید هیچ ارتباطی به شرکت خودروساز ندارد و توسط واسطهها و مالکان خودروها و یا با قیمت سازی سایتهای مجازی انجام میشود.
وی خاطرنشان کرد: تولید دو مدل پراید ۱۳۲ و ۱۱۱ متوقف شده، اما خط تولید پراید ۱۳۱ برای انجام تعهدات قبلی همچنان فعال است و با افزایش ظرفیت آن و برای کاهش قیمتها میتوان عرضه پراید را از سر گرفت.
به گزارش ایرنا، کارشناسان معتقدند وقتی خودروسازان حتی وعده توخالی برای پوشش دادن به نیاز بازار بدهند، اینچنین افسارگسیختگی قیمتی را شاهد نخواهیم بود.
به اعتقاد آنان، در این شرایط واردات خودرو دست دوم و کارکرده به ویژه خودروهای دست دوم یکی دو ساله در حدود قیمتی ۱۰ هزار دلاری میتواند به ثبات و تنظیم بازار کمک کند وحتی اگر ۱۰۰ درصد عوارض گمرکی بر آنها وضع شود باز هم میتواند در تنظیم بازار موثر باشد.
زاوه با بیان اینکه ستاد تنظیم بازار به نظر میرسد میخواهد قیمت خودرو را افزایش دهد، اضافه کرد: بیش از یک دهه شورای رقابت قیمتگذاری میکرد، در حالیکه وظیفه این سازمان انحصار زدایی و ایجاد رقابت است، اگر این شورا در طول همه این سالها شرایطی را فراهم میآورد که صنعت خودرو از انحصار ایران خودرو و سایپا خارج شود، مردم امروز با این قیمتهای غیر منطقی روبرو نبودند، بنابراین در این حوزه نیز همان سیاستگذاری غلط و اشتباهی که به آن اشاره کردم وجود دارد و تا زمانیکه این طرز تفکر وجود دارد، اوضاع صنعت خودرو به همین وضع فعلی خواهد بود.
ستاد تنظیم بازار قرار است در جلسه هفته آینده تصمیمات هفتههای پیش کمیته خودرو را مورد بررسی قرار دهد و از همین رو ممکن است خروجی این جلسه، اعلام قیمتهای جدید محصولات خودروسازی کشور باشد. این در حالی است که شنیده میشود با توجه به جمع بندی دولت از هزینههای تولید، رشد بالای ۵۰ درصد برای قیمت خودروهای داخلی در نظر گرفته شده است.
گویا سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان پس از جمعبندی هزینههای مرتبط با تولید خودرو و در نظر گرفتن مسائلی مانند تحریم و زیاندهی خودروسازان، رشدی بیش از ۵۰ درصد (بین ۵۰ تا ۶۰) را برای قیمت خودروهای داخلی در سال جدید لحاظ کرده است.
این در حالیست که خودروسازان به سازمان حمایت اعلام کردهاند هزینه قطعات خودرو (که بالغ بر ۷۵ درصد قیمت تمام شده خودروها را شامل میشود)، حدود ۸۰ درصد صعود داشته و این سازمان نیز بر همین اساس، محدوده رشد قیمت محصولات آنها را تعیین کرده است. هرچند خودروسازان به دنبال جلب نظر مثبت دولت برای اجرای مصوبه قیمتگذاری خودرو در حاشیه بازار بودند، اما به نظر میرسد رشد ۵۰ تا ۶۰ درصدی قیمتها آنها را راضی خواهد کرد.
با در نظر گرفتن ارقام احتمالی (۵۰ تا ۶۰ درصد)، کف قیمت کارخانهای خودروهای داخلی (با ملاک قرار دادن پراید) به حداقل ۵۸ میلیون تومان و حداکثر ۶۲ میلیون تومان خواهد رسید. در حال حاضر کف قیمت کارخانه خودروهای داخلی یعنی پراید، حدود ۳۸ میلیون تومان است.
فرید زاوه کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه دولت ناگزیر است که قیمت خودرو را افزایش دهد، گفت: همگان میگویند که چرا خودرو گران است و به این قیمتهایی که الان است، به هیچ عنوان نمیارزد، ولی کمتر کسی به صورت ریشهای به این مسئله میپردازد، به اعتقاد بنده تمام ریشه گرانیها در بازارها و کالاهای مختلف از جمله خودرو، خود دولت و سیاستهای ناکارآمدی است که به کارگرفته میشود.
وی افزود: سیاستهای تورمی که دولت آنها را به کار میگیرد به افزایش تورم و نقدینگی دامن میزند و این امر در نهایت باعث میشود که بازارهای مختلف دچار التهاب شود، چرا که همه میخواهند پول نقد خود را به دارایی فیزیکی و با دوام تبدیل کنند و برای همین موضوع نیز است که در دو سال اخیر تقاضا برای خودرو افزایش یافته و همین موضوع قیمتها را در بازار با افزایش روبرو کرده است.
زاوه با تاکید بر اینکه دولت به دلیل سیاستهای نادرستی که اتخاذ کرده، وضعیت بدی را در اقتصاد به وجود آورده است، اظهار داشت: با توجه به کسری بودجه دولت، آسانترین راه استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول است که این موضوع اثرات تورمی بسیار وحشتناکی دارد، که یکی از آنها افزایش مداوم کالاهایی نظیر خودرو است، از سال ۹۶ به بعد که تحریمها بازگشت و دولت دیگر نتوانست نفت بفروشد، قیمت خودرو بیش از چهار برابر شده، این در حالیست که در مورد، دلار، طلا، سکه، مسکن و... نیز همین اتفاق رخ داده، بنابراین معلوم است که در این سه سال گذشته فشار مضاعفی وجود داشته است.
این کارشناس بیان داشت: دولت باید ساختارهای خود را در چنین شرایطی اصلاح کند و بسیاری از هزینههای اضافی خود را کنار بگذارد، اما ما در عمل مشاهده میکنیم که چنین موضوعی به هیچ عنوان وجود ندارد و برعکس به جای اینکه هزینهها کاهش یابد در چنین شرایطی بحرانی، روز به روز خرج دولت بیشتر میشود، با توجه به این موضوع سال به سال کسری بودجه دولت افزایش پیدا خواهد کرد و قیمتها نیز سیر صعودی خود را ادامه میدهند.
وی با بیان اینکه ستاد تنظیم بازار به نظر میرسد میخواهد قیمت خودرو را افزایش دهد، اضافه کرد: بیش از یک دهه شورای رقابت قیمتگذاری میکرد، در حالیکه وظیفه این سازمان انحصار زدایی و ایجاد رقابت است، اگر این شورا در طول همه این سالها شرایطی را فراهم میآورد که صنعت خودرو از انحصار ایران خودرو و سایپا خارج شود، مردم امروز با این قیمتهای غیر منطقی روبرو نبودند، بنابراین در این حوزه نیز همان سیاستگذاری غلط و اشتباهی که به آن اشاره کردم وجود دارد و تا زمانیکه این طرز تفکر وجود دارد، اوضاع صنعت خودرو به همین وضع فعلی خواهد بود.
زاوه با اشاره به اینکه دولت تاکید دارد که به دلیل محدودیتهای ارزی، اجازه واردات را در سالجاری نخواهد داد، خاطر نشان ساخت: بسیار خوب، این امر را اصلا کنار میگذاریم، چرا اجازه تولید خودرو در داخل را به سایرین نمیدهند، بیش از ۹۰ درصد بازار که دست ایران خودرو و سایپا است و به غیز آنها تنها چند خودروساز معدود از جمله بهمن، کرمان و مدیران وجود دارد، ایران خودرو سالهاست پژو تولید میکند، در حالیکه دو بار به دلیل تحریمها قراردادش با این خودروساز لغو شد، اما شرکتی که در همان ایام برجام میخواست فولکس را در ایران تولید کند، آنقدر معطل شد و در پیچ و خمهای اداری و بیهوده گیر کرد تا برجام نیز به آن گونه عملا بی خاصیت شد.
این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: اگر شما در داخل فضا را باز بگذارید و شرکتهایی ورود کنند و صنعت خودرو را رقابتی شود، مطمئن باشید، دیگر چنین قیمتهایی را نمیبینید، اما به دلیل فضای انحصاری که وجود دارد، مردم باید خودروهای موجود را با افزایش قیمت دائمی سوار شوند، از سوی دیگر با قیمتگذاری دستوری که انجام شده نه خودروساز راضی است و نه مصرف کننده، خودروساز پراید را ۳۸ میلیون تومان به مشتری میفرشد، اما در بازار آزاد این خودرو با قیمت ۸۰ میلیون تومان به فروش میرود، این افزایش ۵۰ درصدی به جیب هیچکسی جزء دلال نمیرود، اگر قیمت خودرو را آزاد کنند، بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا قیمتها به مررو متعادل میشود و دیگر این وضعیت در بازار خودرو وجود نخواهد داشت.
زاوه با اشاره به اینکه تنها خانواده پراید است که زیر ۱۰۰ میلیون تومان معامله میشود، تصریح کرد: پژو ۴۰۵ نیز قیمتش به ۱۰۳ میلیون تومان رسیده و تیبا نیز در آستانه ۱۰۰ میلیون تومان است، بنده در فروردین ماه پیشبینی کرده بودم که تا پایان سال پراید ۱۰۰ میلیون تومان خواهد شد، اما سرعت رشد قیمت و افزایش تورم مثل اینکه از فکر ما جلوتر است و با این وضعی که وجود دارد پراید نیز به زودی ۱۰۰ میلیون تومان را رد خواهد کرد، راه حل این موضوع مشخص است، تا زمانیکه دولت راهبردها و سیاستگذاریهایش را تغییر ندهد، بازار خودرو بی سروسامان خواهند ماند
سایپا | ||
جستجو در مدل خودرو | قیمت بازار آزاد | قیمت نمایندگی |
سایپا 111 (سفید) | 83,000,000 | 39,800,000 |
سایپا 111 (تنوع رنگ) | - | - |
سایپا 131 (سفید) | 74,000,000 | 37,381,000 |
سایپا 131 (تنوع رنگ) | - | - |
سایپا 132 (سفید) | 72,000,000 | - |
سایپا 132 (تنوع رنگ) | - | 38,441,000 |
سایپا 151 | 78,000,000 | 40,330,000 |
تیبا (رینگ فولادی) | 85,000,000 | 43,460,000 |
تیبا (رینگ آلومینیومی) | 88,000,000 | - |
تیبا دوگانه سوز (سفید) | - | - |
تیبا دوگانه سوز (تنوع رنگ) | - | - |
تیبا 2 - رینگ فولادی (سفید) | - | - |
تیبا 2 - رینگ فولادی (تنوع رنگ) | - | - |
تیبا 2 (سفید) | 93,500,000 | 51,360,000 |
تیبا 2 (رینگ آلومینیومی) | - | - |
تیبا 2 پلاس | 105,000,000 | 65,000,000 |
ساینا (ساده) | 91,000,000 | 55,960,000 |
ساینا (فول) | 93,000,000 | 58,960,000 |
ساینا اتوماتیک | - | - |
کوییک دنده ای | 99,000,000 | 61,220,000 |
کوییک دنده ای R | 104,000,000 | 68,872,000 |
کوییک اتوماتیک | 138,000,000 | - |
وانت زامیاد | 115,000,000 | - |
وانت زامیاد (رادیال) | 117,000,000 | 70,135,000 |
وانت زامیاد گازسوز (ساده) | 127,000,000 | 77,300,000 |
وانت زامیاد دیزل . یورو 5 | 160,000,000 | 129,880,000 |
وانت پادرا | - | - |
آریو (دنده ای) | 165,000,000 | - |
آریو (اتوماتیک) | 192,000,000 | - |
چانگان CS35 | 285,000,000 | 155,000,000 |
کیا سراتو 1600 - دنده ای | - | - |
کیا سراتو 1600 - دنده ای (آپشنال) | - | - |
کیا سراتو 2000 - اتوماتیک | - | - |
کیا سراتو 2000 - اتوماتیک (آپشنال) | 475,000,000 | - |
سیتروئن C3 | - | - |
سیتروئن C3 (تیپ 2) | 550,000,000 | - |